شناسهٔ خبر: 36901 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

دولتمردانی در دوراهی نویسندگی و سیاست

دوشنبه دوم شهریورماه در تقویم ایرانی آغاز هفته دولت نامگذاری شده است، به همین مناسبت به وزیران کابینه دولت یازدهم و کتاب‌هایی که به نگارش درآورده‌اند پرداخته‌ایم. در گزارش نخست وزیران جنتی، ظریف، فانی، دهقانی پوده، طیب‌نیا و چیت‌چیان مورد بررسی قرار گرفتند.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ آمیزش فرهنگ با سیاست یکی از مواردی است که امروزه در صحنه سیاسی ما جای جولان بسیار دارد؛ فرهنگی که نیاز است با قلم مدبرانه وزاری کابینه دکتر حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران آمیخته شود تا کشوری که نسل جوان بخش غالب آن را تشکیل می‌دهند از آن تغذیه شوند. در این میان کتاب نقش مهمی در نوع نگاه جامعه به سیاستمداران حاضر در عرصه سیاسی کشور دارد. متاسفانه فعالیت در عرصه سیاست اغلب مانع آن شده تا سیاستمداران در دو عرصه سیاست و فرهنگ به ویژه در تالیف کتاب‌های ارزشمند در حیطه تخصصی خود نقش فعال داشته باشند.

اگر فهرست آثار شش وزیر کابینه دکتر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران شامل دکتر علی جنتی (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی)، دکتر محمدجواد ظریف (وزیر امورخارجه)، دکتر علی طیب‌نیا (وزیر اقتصاد)، دکتر علی اصغر فانی (وزیر آموزش و پرورش)، دکتر حسین دهقانی پوده (وزیردفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح) و حمید چیت‌چیان (وزیر نیرو)  که ایبنا به مناسبت هفته دولت آن را تهیه کرده، مشاهده کنید خواهید دید که وزراء تا پیش از نشستن بر مسند سیاست با قلم مصاحبتی کج‌دار و مریز داشته‌اند؛ (البته این رابطه درباره برخی وزرا مانند علی جنتی، تا حدی با محمدجواد ظریف و علی طیب‌نیا فرق می‌کند. این سه وزیر دارای کارنامه قابل تاملی در تالیف کتاب هستند) اما پس از انتخاب برای ایفای نقش سیاسی و تداوم آن از تالیف کتاب دور شدند.

در گزارش نخست سیاستمداران کتابنویس باید به این نکته اشاره کرد که شاید وزاری نامبرده در تالیف مقاله یا نظارت بر طرح‌های پژوهشی فعالیت داشته باشند و از آن‌جا که برخی از آنها در دانشگاه نیز کرسی تدریس را عهده‌دار هستند، این مهم دور از واقعیت نیست. ضمن این‌که ممکن است کتابی از آنها در خارج از کشور منتشر شده یا در حیطه جست‌وجوی ما (سایت موسسه خانه کتاب و کتابخانه ملی) درج نشده باشد. جستجوی ما برای آثار منتشر شده وزراء بر حسب نام، نام خانوادگی و تاریخ تولد آنها انجام شده است.

دکتر علی جنتی

جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی کابینه اعتدال است؛ وزارتخانه‌ای که یکی از دغدغه‌هایش تالیف، نشر و توزیع کتاب است. با  وجود این جنتی نیز با حضور در این کابینه قلم خود را کنار گذاشته و به مدیریت عرصه فرهنگ پرداخته است. در حالی امید می‌رود  با به دست آوردن تجربیات زیاد در این پست، کتاب‌هایی را که دغدغه تالیف آنها را دارد، آسان‌تر از گذشته منتشر کند. کاوش در حیطه قلمفرسایی وزیر ارشاد از گرایش وی به حوزه سیاسی حکایت دارد و تاریخ انتشار آثار نشان از پرکاری وی در عرصه انتشار کتاب در دهه ۸۰ است.

• خ‍اطرات‌ ع‍ل‍ی‌ ج‍ن‍ت‍ی‌
‏عنوان و نام پديدآور : ت‍دوی‍ن‌ س‍ع‍ی‍د ف‍خ‍رزاده‌،  ت‍ه‍ران‌: م‍رک‍ز اس‍ن‍اد ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ی‌، ۱۳۸۱، ۲۷۴ ص‌.

• س‍اخ‍ت‍ار دول‍ت‌ ص‍ه‍ی‍ون‍ی‍س‍ت‍ی‌ اس‍رائ‍ی‍ل‌
 ت‍ال‍ی‍ف‌ م‍وس‍س‍ه‌ ال‍دراس‍ات‌ ال‍ف‍ل‍س‍طی‍ن‍ی‍ه‌؛ ت‍رج‍م‍ه‌ ع‍ل‍ی‌ ج‍ن‍ت‍ی‌؛ ن‍ظارت‌ و اج‍را م‍وس‍س‍ه‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌ م‍طال‍ع‍ات‌ و ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات‌ ب‍ی‍ن‌ ال‍م‍ل‍ل‍ی‌ اب‍رار م‍ع‍اص‍رت‍ه‍ران‌ - م‍ع‍اون‍ت‌ پ‍ژوه‍ش‍ی‌، ت‍ه‍ران‌: م‍وس‍س‍ه‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌ م‍طال‍ع‍ات‌ و ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات‌ ب‍ی‍ن‌ ال‍م‍ل‍ل‍ی‌ اب‍رار م‍ع‍اص‍ر ت‍ه‍ران‌ ‏‫، ۱۳۸۵، ‏‫۲ج.
 
• م‍س‍ی‍ح‍ی‍ت‌ ص‍ه‍ی‍ون‍ی‍س‍ت‌ و ب‍ن‍ی‍ادگ‍رای‌ آم‍ری‍ک‍ا
عنوان و نام پديدآور: رض‍ا ه‍لال‌، (Hilal, Rida)، م‍ت‍رج‍م‌ ع‍ل‍ی‌ ج‍ن‍ت‍ی‌؛ [ب‍رای‌] م‍رک‍ز م‍طال‍ع‍ات‌ و ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات‌ ادی‍ان‌ و م‍ذاه‍ب‌، ق‍م‌: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان مذاهب، نشر ادیان‏‫‏، ۱۳۸۳، ‏‫‏۳۶۸ ص‌.

همچنین جنتی، چهار کتاب دیگر را در خارج از کشور ترجمه و منتشر کرده است.
 
• تجربیاتی از انقلاب فلسطین (با عنوان عربی «موضوعات من التجربه الفلسطینیه» اثر منیر شفیق)
 
• رفتار یک رزمنده انقلابی
 
• کمونیست محلی و جنبش‌های آزادی بخش اعراب
 
• کمک‌های نظامی آمریکا به ایران     

دکتر محمدجواد ظریف

ظریف، یکی از چهره‌های سیاسی دولت روحانی است که حرف‌های گفته و ناگفته بسیاری برای حک شدن در دل کاغذ دارد. با وجود این حضور پرتلاش وی در عرصه‌های مهم بین‌المللی مانع از نگارش کتاب‌هایی شده که تا پیش از در دست گرفتن اداره وزارت خارجه در تالیف آنها کوشا بود. نوع فعالیت‌های وی و حضورش در برخی شبکه‌های اجتماعی که گاهی چند خطی از اخبار وزارتخانه‌اش را به اطلاع مردم می‌رساند، شاید نویدبخش این باشد که جناب وزیر خاطراتش را از یک دوره بسیار حساس و مهم در عرصه سیاست خارجی ایران در زمانی نه چندان دور منتشر سازد. با همه انتقاداتی که به کم‌رنگی ظریف در عرصه تالیف وجود دارد، وی در حوزه تخصصی خود تا پیش از قرار گرفتن در ریل سیاست تدبیر و امید چند کتابی را تالیف کرده که در فهرست زیر قابل مشاهده است.

• آقای سفیر: گفت‌ و گو با محمدجواد ظریف سفیر پیشین ایران در سازمان ملل متحد
 مصاحبه کننده: محمدمهدی راجی، تهران : نشر نی‏‫، ۱۳۹۲،‌‏‫۳۸۴ ص.
 
• تعهدات جمهوری اسلامی ایران به کمیته مبارزه با تروریسم شورای امنیت (CTC)
دفتر مطالعات بین‌المللی مبارزه با تروریسم دانشگاه آزاد اسلامی؛ با مقدمه محمدجواد ظریف، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، دفتر مطالعات بین‌المللی مبارزه با تروریسم‏‫، ۱۳۹۰، ‏‫۲۶۰ ص.
 
• دیپلماسی چند‌جانبه : پویایی مفهومی و کارکردی سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی
محمدجواد ظریف، سیدمحمدکاظم سجادپور ؛ [ به سفارش] مركز آموزش و پژوهش‌های بین‌المللی[ وزارت امور خارجه]، تهران: وزارت امور خارجه،مرکز چاپ و انتشارات، ‏‫۱۳۹۱، ‏‫۹۲۸ص.
 
• رون‍ده‍ای‌ ج‍دی‍د ب‍ی‍ن‌ال‍م‍ل‍ل‍ی
 ب‍ه‌اه‍ت‍م‍ام‌ م‍ح‍م‍دج‍واد ظری‍ف‌، م‍ص‍طف‍ی‌ زه‍دان‍ی‌؛ [ب‍ه‌س‍ف‍ارش‌] دف‍ت‍ر م‍طال‍ع‍ات‌ س‍ی‍اس‍ی‌ و ب‍ی‍ن‌ال‍م‍ل‍ل‍ی‌، ت‍ه‍ران‌ : وزارت‌ ام‍ور خ‍ارج‍ه‌، م‍رک‍ز چ‍اپ‌ و ن‍ش‍ر ‏‫‏‏‏، ۱۳۸۴، ۴۳۷ص.
 
• نهادهای ملی حقوق بشر
تالیف محمدرضا غائبی؛ با مقدمه محمدجواد ظریف؛ [به سفارش] دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، ‏مشخصات نشر : تهران: وزارت امور خارجه، مرکز چاپ و انتشارات‏‫، ‏‫‏‏۱۳۸۷، ‏‫‏‏۱۸۴ ص.
 
• سازمان‌های بین‌المللی
محمدجواد ظریف، محمدکاظم سجادپور، تهران: میزان‏‫، ۱۳۸۹، ‏‫۲۸۰ ص.

دکتر علی‌اصغر فانی

فانی، وزیرآموزش و پرورش کابینه یازدهم، تنها دو کتاب (که پیش از وزارت آنها را تالیف کرده) در کارنامه خود دارد. پستی که جناب فانی آن را عهده‌دار شده یکی از پست‌های حساس کشور است که کتاب یکی از ارکان آن را تشکیل می‌دهد. از طرفی افرادی که وزیر محترم برای آنها تصمیم‌گیری می‌کند یکی از مصرف‌کنندگان عمده کالایی فرهنگی به نام کتاب هستند.

• فراتجربه
نویسنده علی‌اصغر فانی،‌ تهران: عابد‏‫،۱۳۸۹، ۳۰۰ ص.
 
•‏ ظرفیت خط‌ مشی‌گذاری عمومی کلید توسعه‌یافتگی ملی
نگارندگان: حسن دانایی‌فرد، سیدیعقوب حسینی، علی‌اصغر فانی، تهران: صفار‏‫، ‏‫۱۳۹۲، ۱۹۲ ص.

دکتر علی طیب‌نیا

طیب‌نیا، پست وزارت اقتصاد را در کابینه یازدهم از آن خود کرده است. آن چنان که از سال‌های تالیف کتاب‌های جناب وزیر هویداست، وی نیز با حضور در عرصه پر هیاهوی اقتصاد چندان مجالی برای لمس کاغذ و تالیف کتاب در حوزه فعالیتش ندارد. اگرچه به نظر می‌رسد طیب‌نیا در دهه هشتاد رابطه بهتری با تالیف و نگارش داشته و هرچه به دهه نود و حضور در عرصه سیاست نزدیک‌تر شده از نوشتن و انتشار کتاب دور شده است.

• ب‍ررس‍ی‌ اث‍رات‌ اح‍ت‍م‍ال‍ی‌ م‍ال‍ی‍ات‌ ب‍رارزش‌ اف‍زوده‌ (‎VAT)‎] وی‌. ای‌. ت‍ی‌] در ای‍ران‌ ب‍رت‍ورم‌/ م‍ول‍ف‍ی‍ن‌ ع‍ل‍ی‌ طی‍ب‌ن‍ی‍ا، ت‍ی‍م‍ور رح‍م‍ان‍ی‌؛ زی‍رن‍ظر پ‍روی‍ز ش‍ه‍ری‍اری‌ راد
ت‍ه‍ران‌: وزارت‌ ام‍ور اق‍ت‍ص‍ادی‌ و دارای‍ی‌، دف‍ت‍ر طرح‌ م‍ال‍ی‍ات‌ ب‍ر ارزش‌ اف‍زوده‌: س‍ازم‍ان‌ ام‍ور م‍ال‍ی‍ات‍ی‌ ک‍ش‍ور، ۱۳۸۳. ص‌ ۲۷۶
 
• ب‍ررس‍ی‌ اث‍رات‌ اح‍ت‍م‍ال‍ی‌ م‍ال‍ی‍ات‌ ب‍رارزش‌ اف‍زوده‌ (‎VAT)‎] وی‌. ای‌. ت‍ی‌] در ای‍ران‌ ب‍ر ت‍وزی‍ع‌ درآم‍د/ م‍ج‍ری‌ طرح‌ ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات‍ی‌ و م‍ول‍ف‌ ع‍ل‍ی‌ طی‍ب‌ن‍ی‍ا؛ زی‍رن‍ظر پ‍روی‍ز ش‍ه‍ری‍اری‌ راد
ت‍ه‍ران‌: وزارت‌ ام‍ور اق‍ت‍ص‍ادی‌ و دارای‍ی‌، دف‍ت‍ر طرح‌ م‍ال‍ی‍ات‌ ب‍ر ارزش‌ اف‍زوده‌: س‍ازم‍ان‌ ام‍ور م‍ال‍ی‍ات‍ی‌ ک‍ش‍ور، ۱۳۸۳. ۲۴۱ ص‌
 
• ت‍ئ‍وری‍‌ه‍ای‌ ت‍ورم‌ ب‍ا ن‍گ‍اه‍ی‌ ب‍ه‌ ف‍رآی‍ن‍د ت‍ورم‌ در ای‍ران‌/
ع‍ل‍ی‌ طی‍ب‌ن‍ی‍ا، ت‍ه‍ران‌: ج‍ه‍اد دان‍ش‍گ‍اه‍ی‌ (دان‍ش‍گ‍اه‌ ت‍ه‍ران‌)، ۱۳۷۴. ۲۶۶ ص
 
• م‍ال‍ی‍ات‌ ب‍ر ارزش‌ اف‍زوده‌(‎VAT)[وی‌ ای‌ ت‍ی‌] م‍روری‌ ب‍ر ادب‍ی‍ات‌ م‍وض‍وع‌ و ت‍ج‍رب‍ی‍ات‌/ م‍ول‍ف‌ ع‍ل‍ی‌ طی‍ب‌ن‍ی‍ا؛ زی‍رن‍ظر پ‍روی‍ز ش‍ه‍ری‍اری‌ راد، ت‍ه‍ران‌: وزارت‌ ام‍ور اق‍ت‍ص‍ادی‌ و دارای‍ی‌، دف‍ت‍ر طرح‌ م‍ال‍ی‍ات‌ ب‍ر ارزش‌ اف‍زوده‌: س‍ازم‍ان‌ ام‍ور م‍ال‍ی‍ات‍ی‌ ک‍ش‍ور، ۱۳۸۳. ۱۰۰ ص‌
 
دکتر حسین دهقانی‌پوده
 
وی وزیردفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح کابینه تدبیر و امید است. در جستجو برای یافتن آثاری که وی تالیف یا ترجمه کرده دو کتاب زیر مشاهده شده که کتاب «مدیریت بحران سازمانی: عامل انسانی» در سال ۹۳ نیز تجدید چاپ شده است. به نظر می‌رسد وی پس از تصدی پست وزارت زمان چندانی برای قلم زدن در عرصه تالیف و ترجمه ندارد و در حال حاضر به دو اثر خود بسنده کرده، اگرچه تاریخ انتشار یکی از کتاب‌های وزیر دفاع نشان می‌دهد که حضور در کابینه، وی را از عرصه تالیف و نشر کتاب دور نکرده است.
 
• راهکارهای بازاریابی موفق برای سازمان‌های غیرانتفاعی کامیابی در عصر خیرین دست‌نایافتنی
نویسنده بری مک‌لیشMcLeish, Barry ؛ مترجم حسین دهقانی‌پوده؛ ویراستار رضامراد صحرایی، تهران : موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران‏‫، ۱۳۹۳، ‏‫۳۰۷ ص.
 
• مدیریت بحران سازمانی: عامل انسانی
مولف جرالد دبلیو لوئیس؛ مترجمان رضا‌مراد صحرایی٬ علی‌محمد احمدوند٬ حسن دهقانی‌پوده، تهران: جهان جام جم‏‫، ‏‫‏۱۳۸۸، ۲۳۲ ص.
 
مهندس حمید چیت‌چیان
 
وی وزیر نیروی دولت یازدهم است. چیت‌چیان علاقه خاصی به نسخ خطی دارد. حضور وی در نمایشگاه کتاب امسال و بازدیدش از غرفه‌های مرکز پژوهشی میراث مکتوب، کتابخانه مجلس شورای اسلامی و غیره حکایت از فرهنگ‌دوستی و کتابخوانی وی دارد اما چیت‌چیان نیز در عرصه تالیف یکی از غایبان پررنگ است و فعالیت سیاسی نیز شوقی برای دست به قلم بردن در وی نداشته است.
 
• نخستین همایش ملی انرژی اردیبهشت۱۳۷۶/ [ب‍رگ‍زارک‍ن‍ن‍ده‌ ک‍م‍ی‍ت‍ه‌ م‍ل‍ی‌ ان‍رژی‌]
رئیس همایش حمید چیت‌چیان؛ دبیر همایش محمدرضا امیدخواه؛ تهیه و تنظیم محمدرضا امیدخواه...[و دیگران]، [تهران]: کمیته ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران‏‫‏، ۱۳۷۶
 
• چهارمین همایش ملی انرژی ایران: تهران-اردیبهشت ۱۳۸۲/ [برگزارکننده] شورای جهانی انرژی، کمیته ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران
رئیس همایش حمید چیت‌چیان ؛ دبیر همایش عبدالرضا کرباسی، تهران: کمیته ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران‏‫، ۱۳۸۲.

نظر شما